KAOLİN
Kaolin nedir? porselen , seramik ve çini yapımında kullanılan yumuşak beyaz renkli bir toprak türüdür.
Kaolin adı Yüksekdağ anlamındaki Çince K’ao ling sözcüklerinden gelmektedir. Kaolin çinceden kaynaklandığı için çeşitli Avrupa ülkelerinde Çin hamuru ya da Çin kili olarak adlandırılır.
Türkiye’de bazı yerlerde kaoline arıkil de denir. Kaolin aslında bir kiş türüdür ve granit kayaçlardan elde edilir.
Granit kayaçlar genellikle kuvars feldispat ve Mika minarelerinden oluşur.
Granit normal olarak çok sert bir kayaçtır ama atmosfer koşullarının etkisiyle ufalana bilir ya da dünyanın iç kesimlerinden püsküren sıcak gazların ve Sıvıların zorlamasıyla yarışabilir ve bunun sonucunda feldispat minerali kaoline dönüşebilir. Böylece granit yumuşak ve kolayca ezilip dağılabilen bir yapı kazanır. Kaolinleşme denen bu süreç milyonlarca yılda tamamlanır Türkiye’deki Caroline yataklarının büyük bölümü bu biçimde oluşmuştur.
ikincil yada Tortul çökeller denen başka kaolin yatakları da vardır ve bunlar göllerde bulunur. Irmak ve yağmur suları uzun bir süreç içinde kum ve kabulünü doğal olarak ayırır ve göl kurudukça
kalın kaolin damarları oluşur. ABD’nin Güney eyaletlerinde bu tür kaolin yataklarına rastlanır. kaolin çıkarılan öteki ülkeler Fransa ,Almanya, İngiltere ve Çekoslavakyadır.
Kaolin Türkiye’de ise Balıkesir Bilecik Bursa Eskişehir Çanakkale ve Kütahya illerinde zengin kaoline yatakları vardır.
buralardaki taş ocaklarından kaolin hemen hemen aynı yöntemlerle çıkartılır. ocaktaki yumuşak granit kütlelerine çok hızlı su püskürtülerek önce kütle parçalanır basınçlı suyla kil yani kaolin ve kum ocağının dibine toplanır.
Bu bulamaç daha sonra ayrılma tesisine toplanır. Bu tesiste kuvars Mika ve bir miktar feldispattan oluşan ve kile oranla daha iri taneli olan kaba kum, içi su dolu çökeltme tanklarında tankın dibine çökertilir. çökelti atılıp kil bulamacı dışarı Alınır Ama bu bulamaç da hala bir miktar ince taneli kum içerdiği için bulamaç gene birkaç tankta toplanır ve bu kez ince kumun çökerek ayrılması sağlanır. Bu işlemlerin sonunda kaolin artık tümüyle kumdan arınmış bu duruma gelir.
Kaolin bulamacı sonunda iyice süzülüp kurutularak macun kıvamına getirilir ve seramik çini porselen fabrikalarına taşınmak üzere depolanır.
Çin porselenleri dünyaca ünlüdür Ama bu porselenlerin nasıl yapıldığı 18 yüzyılın başlarına kadar Avrupa için bir sır olarak kaldı bu tarihte Fransız Gezginler Çin’den Avrupa’ya kaolin örnekleri getirdiler ve Çin porselenleri nin sırrı bu şekilde ortaya çıkmış oldu.
