AHİ EVRAN
Ahi Evran asıl adı Şeyh Nusreddin Ebul Hakayık Muhmud Bin Ahmed El Hoyi’dir.
1169 İran, Hoy da doğdu- 1 Nisan 1261 de ise Kırşehir’de ölmüştür.
Anadolu Ahi örgütünün kurucusu dur çocukluğu ve gençliği Azerbeycan’da geçti Daha sonra Horasan’a giderek Fahreddin Razi den yararlanmıştır. Ahmet Yesevi’nin öğrencilerinden tasavvufu öğrenen Ahi Evran hacca gitmiştir. Bu sırada evhadeddin kirmani ile tanıştı ve ona bağlandı.
1205 tE Anadolu’ya gitti. 1206 da Kayseri’ye yerleşerek debbağlık yapmaya başladı . Hocası evhadeddin Kirmânî’nin kızı Anadolu bacıları örgütünün kurucusu Fatma Bacı ile (Kadınhanı ,Kadıncık Ana) ile evlendiği hocası Kirman ile Anadolu’yu dolaşarak dahi örgütünü kurdu.
I. Alaaddin Keykubat döneminde Konya’ya gitmiştir. 1237 de II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in tahta çıkarılması olaylarında Ahilerinde ilgisi görülünce bir süre Kırşehir’de tutuklu kalmıştır. Serbest bırakılan Ahi Evran Denizli’ye gitti bahçıvanlık yaptı. Ahi Sinan adlı müridini Denizli’de kendisini vekil olarak bırakıp Konya’ya dönmüştür.
Konya’da da ziyaeddin hankahı ile hsnkah-ı lalanın şeyhliğini yaptı. Şemsi Tebri-zi’nin ahilerce öldürülmesi olayına adı karışınca yerine Seyyid şerefeddin ile Ahmet’in vekil bırakarak Kırşehir’e gitti. Türkmenler ve ahiler IV. Kılıçarslan’ın yönetimi ele geçirmesinden sonra Moğol etkisi ile yaptığı atamalara karşı direnişe geçtiler.
En güçlü direnme Kırşehir’de olmuştur Moğollar ve Moğol yanlısı IV. Kılıçarslan’ın kuvvetlerince yapılan katliam da Ahi Evran Mevlana’nın müridi ve yakın dostu olan Moğol asıllı Kırşehir Emir’i Nurettin Caca bey tarafından öldürülmüştür. Ahi Evra’nın yirmiden fazla yapıtı vardır. Bunların içinde en önemlisi II. İzzettin keykavus sunduğu letaif-i hikmet’tir.
Esnaf ve Zanaatçıların dostu sayılan Ahi Evran adına Kırşehir’de 1965 ten bu yana Ahilik ve esnaf Bayramı düzenlenmektedir.
Ayrıca Kırşehir’de Ahi Evran adına Ahi Evran Üniversitesi kurulmuştur.
