PCO hastalığı nedir,PCO hastalığı ne demektir,PCO hastalığı nedenleri ve tedavisi nedir
PCO hastalığı nedir?
Söz konusu hastali daha çok kadınlarda görülen bir tür endokrin bozukluktur.
Polikistik over belirtisi (Poli cyctic Ovary); santral sinir sistemi, hipofiz bezi, yumurtalıklar, böbreküstü bezi ve başka dokular arasındaki etkileşimlerin bozulmasına bağlı olarak; üreme çağındaki kadınlarda en sık meydana çıkan endokrin bozukluktur.
Kronik seyreden ve kadınların hayat niteliğini olumsuz etkileyebilen bir hastalıktır. Başlatıcı etken ya da etkenler şimdilik tam olarak anlaşılamamakla beraber; kalıtsal ve bölgesel etkenlerin etkileşimi ile meydana çıkmış bir hastalık olarak değerlendirilebilir.
Bu sendromda; beyindeki hipofiz bölümünden salgılanan ve yumurtalık hormon üretimini düzenleyen, FSH ve LH hormonları arasındaki denge bozulmuştur. Bunun neticesi olarak yumurtalık hormon üretiminde anormal sapmalar ve yumurtlamada sorunlar oluşmaktadır.
Erkeklik hormonu yüksekliğine bağlı olarak bedende (özellikle yüzde, göğüslerde, göbek çevresinde ve bacaklarda) erkek tarzı tüylenme artışı (kıllanma) olurken birtakım durumlarda köşelerde açılma şeklinde erkek tarzı saç dökülmesi (lokal alopesi) de izlenmektedir.
pco hastalığı
Hastalığın bir başka fenomeni olan yumurtlama olmaması (anovulasyon) neticesi progesteron hormonu üretimi olmamakta ve estrojen hormonu tek başına salgılanmaktadır. Estrojen hormonunun tek başına salgılanması ise rahim kanseri tehlikesini arttırabilmektedir.
Hastalığın belirtileri tarzık olarak puberte ile başlar. İlk adetle beraber adet düzensizlikleri, adet gecikmelerini takiben meydana gelen yoğun adet kanamaları ilk şikayetlerdir. Bu hastalar sık sık adet gecikmeleri şeklinde dikkat çekici adet düzensizliklerinden yakınmaktadırlar.
Sonraki dönemde seneler amacıylade giderek çoğalan erkek tarzı kıllanma (hirsutism) izlenir. Daha önceleri çenede ve dudak üzerindeki tek tük, ince olan tüyler giderek kalınlaşır ve sayı olarak artarak estetik bir sorun yaratır. Yetişkin yaşta bu yakınmalara ek olarak “infertilite” yani çocuk olmaması sorunu de eklenebilir.
Polikistik over belirtisi tanısı nasıl konulur?
PCO belirtisi tanısı hastanın tarzık şikayetlerine bakılarak konulabilir. Yapılan fizik muayenede erkek tarzı tüylenme artışı (kıllanma) izlenir. Tüylenme artışına tıbbi literatürde “hirsutism” adı verilmektedir. Hirsutism çoğalan erkeklik hormonlarının etkisine bağlı bir durumdur.
Ultrasonda yumurtalıkta hastalığa özgü 3-6 mm çapını geçmeyen bir çok sayıda kist ile ovulasyon yani yumurtlamanın olmaması izlenir. Yumurtlamanın olmamasına “anovulasyon” denir.
Ayrıca yumurtalıkların hacmi de normale göre artmıştır, yani yumurtalıklar normalden daha iri görünüdedir. Aşağıdaki ultrason görünümlerinden soldaki bir polikistik overe aitken, sağdaki normal görünümdeki bir overe (yumurtalığı) aittir.
Polikistik over belirtisinun en mühim belirtileri nedir?
Tipik polikistik overler (Çok sayıda kist sahibi olan over dokusu), uzun vakit yumurtlama olmaması ardından oluşmaktadır. Normal kadınların %25 kadarında polikistik overin tarzık ultrasonografi belirtileri (overlerde inci tanesi gibi dizilmiş follikül kistleri) görülmektedir.
Doğum denetim hapı kullanan kadınların %14’ünde de bu ultrasonografik belirti izlenmiştir. Bu halde yalnızca polikistik over görüntüsü tanı koymada yeterli değildir. Uzun vakit yumurtlamanın olmaması şu tablolara namacıyla olabilir:
• KısırlıkAdet düzensizliği
• Tüylenme artışı, saç dökülmesi ve akne (sivilce)
• Rahim kanseri ve muhtemel meme kanseri riskinde artış
• Kalp-damar hastalıkları riskinde artış
• İnsülin artışı sahip olunan olan kadınlarda şeker hastalığı riskinde artış.
Polikistik over belirtisinun tedavisi nasıl yapılır?
PCOS tedavisinde hastalığı tamamı ile ortadan kaldırabilecek etkili bir teknik yoktur. Hastanın ihtiyacına göre tedavi düzenlenir. Adet düzensizliği ve tüylenme şikayeti dikkat çekici olan kadınlarda tedavi de doğum denetim ilaçları gerektiğince etkilidir.
Buradaki tedavi ile yumurtalıklardan imal edilen erkeklik hormonunu baskılanmaktadır. Bu tedavi şeklinde gaye bedende yeni tüylerin oluşumunun engellenmesidir. Başlanan tedaviden netice almak amacıyla en azından 6ay- 1yıl beklemek gereklidir.
Ne yazık ki eskiden oluşmuş tüyler amacıyla etkili ve süratli bir ilaç tedavisi yoktur. Daha eskiden oluşmuş tüyler amacıyla yapılması gereken ağda, elektroliz gibi yollarla bunların giderilmesidir. Doğum denetim ilaçları kullanılmadan tüyler alınırsa teknik başarısız olur ve alınan tüyler tekrardan ve daha çok bir şekilde çıkar.
Polikistik overi olan kadınların bir çoğunda yumurtlama gerçekleşmediği amacıyla infertilite sorunu de olabilir. Eğer çocuk istemi varsa kullanılacak tedavi yumurtlama sağlayıcı ilaçların kullanımıdır. Bu tedaviler ile polikistik overli kadınların % 80’inden çoksında yumurtlama sağlanabilir.
Gerek kısırlık gerekse tüylenme tedavilerinde izlenecek ilk yol bir diyetisyen ile beraber kilo verilmesidir. Çünkü fakat kilo kayıbı ile hormonal sistemin normal şekle girebildiği izlenmiştir. Buradaki namacıyla, kilo artışına bağlı bedende hormonal bir kısır döngü oluşmuştur ve bunu kırmanın tek yolu zayıflamaktan geçer.
Ancak; birtakım hallerde ise PCO hastaları normal ve hem de zayıf kilolu olabilirler. Polikistik over belirtisinun tedavisindeki ilaçlar gerektiğince etkilidir. Ancak, birtakım durumlarda ilaçla tedavide başarı sağlanamadığında laparoskopik cerrahi ile yumurtalıklara cerrahi bir girişim (ovarian drilling) uygulanabilir.
