Fizibilite nedir (durum değerlendirmesi),Fizibilite ne demektir?
Fizibilite nedir?
Yatırım kararlarının evvel hal değerlemesi. Türkçede yapılabilirlik olarak tanınan bu terim, daha ziyade fizibilite etüdü olarak kullanılır.
Fonların ve imkanların tüketimini gerektiren derhal her yerde, ileride kazanç getirecek bir işe kalkışıldığında, söz hususu olacak yatırımın değer olup olmadığını, ne ölçüde karlı olma ihtimalini meydana koymak amacıyla yatırım projesi ile alakalı mühim tüm hususların değerlendirilmesine gereksinim duyulur.
Bu nedenle oluşturulan çalışmalara fizibilite çalışması denir. Değerleme neticesinde karlı tespit edilen yatırımlar amacıyla fizibildir denilir. Fizibilite çalışması yeni bir yatırım kararı amacıyla gerçekleşebileceği gibi, sahip olunan tesislerin genişletilmesi, yenilenmesi maksadıyla da yapılabilir.
Bu çalışmalar bazı durumlarda bir heves neticesi da gündeme gelir. Yatırım amacıyla gereksinim duyulacak kredileri ve teşvikleri sağlayacak kamu ya da finansman kuruluşları bu işin yapılabilirliğini görmek amacıyla bir fizibilite raporu talep ederler. Bu halde müteşebbis şartlarına ideal bir fizibilite etüdü hazırlamak mecburiyetinde kalır. Bir fizibilite çalışmasında temel itibariyle beş ana hususta bulgular toplanıp bir değerleme yapılmaya çalışılır.
1. Pazar incelemesi: Üretilmesi fikir edinilen mal ya da hizmetin çeşitini, özelliklerini, muhtemel satış fiyatını, hangi piyasalarda ya da piyasa dilimlerinde ne kadar satılabileceğini, satış dönemlerini, sağlayacağı ihracat, istihdam, katma değer gibi iktisadi faydaların neler olacağı değerlendirilir. Bu maksatla detaylı piyasa araştırmalarına girişilir.
2. Kuruluş yeri incelemesi: Bir işletmenin iktisadi ve sosyal bakımdan maliyetinin en az; buna karşılık sağlayacağı faydaların en çok olması temeltır. Bu maksatla, yatırım amacıyla en ideal yerin saptanmasına gereksinim duyulur. Hammadde, enerji, işgücü, piyasaya yakınlık, tabii şartlar, ulaşım imkanları, ilerleme potansiyeli ve daha çoğu etken öneme alınarak en rasyonel kuruluş yeri tayine çalışılır.
3. Mali inceleme: Fizibilite etüdünün bu alanında yatırımın toplam maliyeti, sabit ve değişir giderlerinin yapısı, işletme sermayesi gereksinimları, aylar ve seneler itibariyle nakit akışları ve finansman programı, üretime atlattıktan sonra nakit akışları, başabaş üretim oranları ve yatırımın kara geçiş süreyi gibi hususlar değerlendirilir.
4. Teknolojik inceleme: Üretimde kullanılacak teknik ve teknolojiler ile, seçenek üretim teknikleri ve her yönteme göre meydana çıkacak ham ve yardımcı madde gereksinimları, bunların gerektirdiği makina ve teçhizat ile, bunlara ait girdi-çıktı analizleri, yerleşme planı, inşaat ve montaj işlerinin nasıl yapılacağı, tedarik kaynakları, istihdam edilecek personelin oran ve özellikleri gibi hususlar bu bölgede değerlendirilir.
5. Hukuki inceleme: Yatırım projesinin hazırlanma safhasından kuruluş yerinin seçimi, yatırımın gerçekleştirilmesi, işletmenin etkinliğe geçip malların piyasalanmasına kadar uyulması gereken kanun, tüzük ve yönetmelikler, yatırım üstünde gerçekleştireceği muhtemel etkiler ve getireceği fırsatlar bakımından değerlendirilir.
Başlıca bu bölümlerden meydana gelen fizibilite etüdü sonrasında netice olumlu (yapılabilir) bulunursa, yatırım amacıyla bir ön proje hazırlanır. Daha sonra, net proje haluna getirilecek uygulamaya geçilir.
Sözlükte “fizibilite” ne demek?
1. Yapılabilirlik.
Fizibilite sözcüğünün ingilizcesi
n. feasibility
Kelimenin Kökeni: İngilizce
